In memoriam: W.J.A. de Jager

8-4-1927 Rotterdam 21-4-2020 Utrecht

Wilhelmus Johannes Antonius de Jager, mijn vader, werd op 8 april 1927 geboren te Rotterdam en is op 93-jarige leeftijd overleden in Utrecht. 

Wim kwam er wereld in Rotterdam en woonde daar boven een klassieke winkelpassage die niet meer meer bestaat. Later woonde het gezin de Jager in een ruim bovenhuis aan de Schiedamse Singel. Wim is daar met zijn broers en zussen verder opgegroeid. “JaTheWiJoWiToRia”, Jan, Theo, Wil, Joke,Wim, Toos en Ria. Zo werden de kinderen onthouden in de volgorde waarin ze werden geboren. Het gezin verhuisde vlak voor de oorlog naar Schiedam, naar een fraaie benedenwoning aan de Ruysdaellaan.

W. J. A. De Jager senior, Wim’s vader, ging, na gewerkt te hebben bij de Luchtbescherming, in Schiedam als administrateur werken voor de politie maar moest na enige tijd onderduiken vanwege een verzetsdaad. Het gezin werd daarna lastig gevallen door de Duitse bezetter en moest daarom op geheime adressen worden ondergebracht. Wim logeerde bij een vriend toen de grote razzia van november ’44 plaatsvond. Beiden werden gedeporteerd naar Duitsland. De deportatie brak de spanning en de sleur van de oorlog maar werd als snel een nachtmerrie. Wim liep in de plaats Wezep dysenterie op en heeft het kunnen overleven dankzij de illegale organisatie die het Rode Kruis in Kampen had opgezet. De getuigenis die mijn vader heeft afgelegd over zijn ervaringen is het begin geweest van het digitaal monument ‘Reis van de Razzia’, waaraan uiteindelijk 76 andere getuigen hebben bijgedragen.

Een interview met Wim de Jager die over zijn ervaringen tijdens de razzia van Rotterdam en Schiedam vertelt is te zien op: https://easy.dans.knaw.nl/ui/datasets/id/easy-dataset:57456

Wim was ernstig verzwakt door de oorlog en kreeg tuberculose, of TB, zoals hij het noemde. Hij heeft 3 keer gekuurd in sanatorium Berg en Bosch. Daar maakte hij vrienden, kreeg bezoek van familie en maakte Jopie Eiling het hof, de jonge verpleeghulp waarmee hij later getrouwd is. De boeken die Wim de Jager daar in het sanatorium las waren misschien geinspireerd door zijn oorlogsavontuur. Allemaal hadden ze met reizen te maken, met een verlangen naar verre verten.“Het Stille Continent”, “Varen in Oorlogstijd” van Graaf van Limburg Stirum, “Stalingrad” van Pluvier, “Wonderlijke Nachten” van Bomans en “Goede Kameraden” van Priestley. Toen zijn broer Jan in de 50er jaren naar Nieuw Zeeland vertrok heeft dat dan ook veel indruk gemaakt.

Zoals zovelen heeft Wim zijn schoolopleiding niet kunnen afmaken door de oorlog. Hij werd uiteindelijk jongste bediende bij een stokerij en drankengroothandel in Schiedam. Daar kreeg hij op een gegeven moment het wilde idee om in de pauze naar de kelder te gaan om daar stiekem van de likeur te snoepen. Toe hij het kraantje van het vat opendraaide hield hij hele ding plots in zijn handen, het was losgekomen en hij wist even niet hoe het terug te plaatsen. Intussen stroomde de likeur over de grond. Het bleek een “tapse” kraan te zijn, een kraan die in een gat in het vat was geslagen en die los was gekomen.

Wim werd omgeschoold tot scheepselectricien bij de Technische Unie en Verolme en werkte op scheepswerven in weer en wind. De tuberculose kwam op wat het einde betekende van opleiding en het zware werk. Wim kon later gaan werken op de administratie van de GVP, de Geneeskundige Dienst Verzorging  Politie. Getrouwd met zijn grote liefde Jopie Eiling, die hij Hannie noemde, kregen zij drie kinderen. Na het pensioen hebben zij genoten van de kleinkinderen, van het doen van vrijwilligerswerk en van reizen, dichtbij en veraf, zoals naar Nieuw-Zeeland, naar de broer die hij 40 jaar lang niet had gezien.

“In bijna alle pogingen van de mens om te wereld te onderzoeken hebben de fantasie en de legende een grote rol gespeeld. Misschien is het wel een karaktertrek die bij elke onderzoeker hoort, dat hij ervan droomt een soort Shangri La of een soort ver Cathay te vinden. Degenen die de onbekende landen van Antarctic zien, zijn geen uitzondering op deze regel. Allen koesterden ze een vagen hoop nieuwe landen, nieuwe volkeren, of rijkdommen die alle verbeelding te boven gaan, te ontdekken.” Uit “Het Stille Continent”, Kearns jr. & Britton

Wim kreeg de diagnose Alzheimer. Hij verdwaalde eens tijdens een wandeling en werd door politieagenten thuisgebracht. Voor zijn verjaardag kreeg het Gouden Boekje “Wim is Weg” cadeau, over een jongetje dat wegloopt waar iedereen naar ging zoeken. Hij vond het cadeau erg grappig. Het verwees naar zijn dwaallust, zijn ziekte, maar ook naar de goede zorg door directe familie en de mensen om hem heen. Wim had een fijn humor en wist die eigenschap tot het laatst te bewaren. Met zijn vrouw Johanna Eiling is hij 62 jaar samen geweest tot het moment dat professionele zorg vereist werd. Wim kreeg een nieuw thuis in een zorgcentrum waar hij, ondanks de goede zorgen, op 21 april is overleden aan de gevolgen van een Covid virus besmetting.

Wim de Jager: dromer, fietser, rustpunt. Rotterdammer in hart en nieren.