Cultuurdragers van de Tijd

Volhouden, verzet en positieve actie

Het project ‘Cultuurdragers van de Tijd’ bestaat uit een experimenteel model dat creatief wordt ingevuld –en dramatisch wordt uitgebeeld- door tweedejaars Pabo studenten. Wij beschouwen ‘doorstaan’ en ‘inzet’ (als positieve actie) ook als vormen van verzet en geloven dat een orientatie op het thema verzet kan bijdragen aan de Bildung en daarmee aan de weerbaarheid en de creativiteit van de toekomstige leerkracht. Wij werken aan een project dat uit moet groeien tot een flexibel maar duurzaam model dat blijvend creatief ingevuld kan worden door leerlingen aan Pabo opleidingen. Dit voorstel is een logische ontwikkeling van onze eerdere activiteiten, die hieronder worden genoemd.

Theatervoorstelling aan de PABO te Alkmaar

Continuiteit, geschiedenis en Community Art

Stichting Reis van de Razzia komt voort uit het gelijknamige project ‘Reis van de Razzia’. Dit project ging over de razzia van Rotterdam in november 1944. Hierbij werden in twee dagen tijd 52.000 mannen opgepakt en gedeporteerd naar Duitsland om dwangarbeid te verrichten. Het verzetsblad Vrij Nederland veroordeelde de meegaandheid van de Rotterdammers. De krant schreef in 1944 dat de bevolking zich laf en als ‘makke schapen’ had gedragen. Om deze stelling te onderzoeken pasten we de onderzoeksvraag toe: ‘wat is de handelingsruimte van een individu in een samenleving onder druk’. We noemden het project ‘Reis van de Razzia’. In tegenstelling tot de beweringen van Vrij Nederland bleken de slachtoffers veelal over grote moed en stamina te beschikken in de periode na de razzia. Het project werd uitgevoerd in samenwerking met het NIOD, Instituut voor oorlogs-, holocaust- en genocidestudies en instituut DANS, het digitale archief van de KNAW. Het project werd mede mogelijk gemaakt door het vfonds. https://easy.dans.knaw.nl/ui/datasets/id/easy-dataset:58177

Verder onderzoek naar het begrip ‘handelingsruimte en samenleving’ leidde tot een project over de Amsterdamse ondernemersvereniging ‘Ons Belang’, oftwel het ‘Bazenbondje’. Deze co-operatieve vereniging was in 1905 opgericht als verzekering tegen arbeidsongeschiktheid. De ‘onderlinge’ bood een antwoord op de nood onder kleine zelfstandigen in het dorp Nieuwendam. De noodzaak voor een dergelijke verzekering nam af met de groei van de welvaartstaat maar nu, in 2017, is het aantal zzp-ers die onverzekerd zijn sterk groeiend. Dit maakt de doelstelling van de vereniging weer actueel. De onderzoeksvraag was hoe hoe resilience tot stand komt, hoe institutionele collectieve actie precies ‘werkt’, en hoe het de handelingsruimte van het individu kan vergroten. Het project ‘Kroniek van een Bazenbondje’ sloot daarmee aan bij het project Reis van de Razzia. Het werd uitgevoerd in samenwerking met de Universiteit van Utrecht, onderzoeksgroep Institutions for Collective Action en instituut DANS, het digitale archief van de KNAW. https://stichtingreisvanderazzia.nl/?page_id=49. Het project werd mede mogelijk gemaakt door het Prins Bernard Cultuurfonds Noord-Holland.

Collectieve actie in de vorm van verzet

Op dit moment doet de stichting onderzoek naar het erfgoed van collectieve actie in de vorm van verzet, een onderzoeksveld dat in het huidige tijdperk weer bijzonder actueel is gworden. Onze interesse sluit aan bij de ‘call’ voor projectvoorstellen door het vfonds, in het kader van ‘2018, Jaar van het Verzet’. Het sluit ook aan bij het thema ‘Betwist Erfgoed’ van de Nationale Wetenschaps Agenda ‘Levend verleden: de betekenis van het verleden in en voor een innovatieve samenleving’, waar we als stichting ook bij zijn betrokken. Bij nieuwe projecten werkt Stichting Reis van de Razzia graag samen met partners die helpen onze initiatieven verder te ontwikkelen. Bij dit project werken wij samen met een Pabo opleiding aan een hogeschool en met DANS, het digitale archief van de KNAW. 

Volhouden, verzet en positieve actie, cultuurdragers van de tijd

De leidraad van het programma is ‘De evolutie van sociale bewegingen, de ontwikkeling van jezelf. De leerkracht in spe zal een robuuste positie moeten kunnen innemen in de dagelijkse omgang met kinderen en ouders op een school. De opzet van dit programma is het versterken van de eigen positie door het verbinden met bewegingen en personen.